Wprawdzie polskie prawo nie nakłada na kierowców busów konieczności wyposażenia się w tachograf lub inne urządzenie zliczające czas pracy. Jednak to wcale nie zwalnia kierowców od obowiązku kontrolowania swojego czasu pracy. Zlecenia transportowe na busa też podlegają ograniczeniom czasowym w zakresie godzin jazdy i odpoczynku.
Stwierdzenie, że czas pracy nie obowiązuje busiarzy jest całkowicie niezgodne ze stanem faktycznym. Kierowca busa, co prawda nie ma obowiązku posiadania tachografu i nie mają co do niego zastosowania „Rozporządzenia 561/2006”, ale czas pracy określany jest w tym przypadku przez inne przepisy. Niestety bardzo często jest tak, że to, co nie jest wymagane prawem, nie jest również respektowane i w konsekwencji kierowcy busów spędzają za kółkiem znacznie więcej godzin, niż kierowcy ciężarówek. Przewóz w lekkim transporcie drogowym nie powinien być w ten sposób traktowany, dlatego że kierowca pozostaje kierowcą, bez względu na to, jak duży i jak ciężki samochód prowadzi.
Czas pracy busiarzy regulowany jest przez polską ustawę o czasie pracy kierowców. W myśl tej ustawy „kierowcą” jest zarówno osoba, która prowadzi ciężarówkę, jak i ta, która prowadzi pojazd o dopuszczalnej masie całkowite do 3,5 tony. Dodatkowo ustawa ta odnosi się nie tylko do kierowców, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę, ale też do osób samozatrudnionych oraz zleceniobiorców w firmach przewozowych „wykonujących przewóz drogowy”. Zasada ta dotyczy zatem wszystkich kierowców. Bezpieczna jazda busem to wynikowa wielu kwestii, a przede wszystkim dbałości o odpowiedni czas pracy.
Dokumentacja czasu pracy
Prowadzenie ewidencji czasu pracy wymagane jest od każdego przedsiębiorcy, który zatrudnia kierowców, bądź też zleca im wykonanie przewozu towarów lub osób. Taką ewidencję musi mieć także kierowca samozatrudniony. Dokumentację czasu pracy należy prowadzić starannie, mimo iż nie ma w tym przypadku określonych obowiązkowych systemów, które by ten czas rejestrowały.
W dokumentacji czasu pracy należy zawrzeć informacje o:
- godzinach pracy w poszczególnych dobach,
- godzinach nadliczbowych,
- pełnionych dyżurach,
- pracy wykonywanej w godzinach nocnych,
- pracy wykonywanej w niedziele i święta oraz dni ustawowo wolne,
- nieobecności w pracy, przy czym konieczne jest wskazanie rodzaju oraz wymiaru nieobecności,
- czasie pracy na terytorium tych krajów, które określiły minimalne warunki wynagrodzenia dla delegowanych pracowników.
Ręczne prowadzenie takiej dokumentacji mogłoby być bardzo czasochłonne i problemowe, dlatego w większych firmach zaleca się stosowanie specjalnych systemów informatycznych. Konieczne jest również pamiętanie o tym, że czas pracy może być w każdej chwili skontrolowany przez Państwową Inspekcję Pracy.
Ewidencja czasu pracy kierowcy w Niemczech
W Niemczech czas pracy jest bardzo dokładnie kontrolowany. Od 22.12.2010 roku obowiązują tam przepisy dotyczące rejestracji czasu pracy kierowców, którzy pracują w lekkim transporcie drogowym, czyli wykonują zlecenia transportowe na busa. Ustawa ta nakłada na kierowców samochodów o masie całkowitej 2,8-3,5 tony wymóg kontrolowania czasu jazdy i odpoczynku. Każdy kierowca musi codziennie zapisywać godziny, w których jeździ, przerwy oraz czas odpoczynku.
Dokumentacja taka musi zawierać imię i nazwisko kierowcy, numer rejestracyjny prowadzonego przez niego pojazdu, datę, numer formularza, okres odpoczynku i przerw, czas jazdy, miejsce rozpoczęcia i zakończenia jazdy, ilość przejechanych kilometrów, liczbę godzin oraz podpis i ewentualne uwagi.
Ewidencję taką prowadzi się w formie formularza, którego można pobrać np. ze strony internetowej BAG. W przypadku kierowców busów maksymalne okresy prowadzenia pojazdu oraz minimalne okresy odpoczynku są takie same jak w przypadku kierowców samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.
Zasady czasu pracy pracowników delegowanych dotyczą również kierowców busów
W krajach takich jak Austria, Francja czy Niemcy zasady czasu pracy pracowników delegowanych odnoszą się także do kierowców samochodów o DMC poniżej 3,5 tony. Trzeba pamiętać o tym, że regulacje czasu pracy mają gwarantować zarówno kierowcom, jak i innym uczestnikom ruchu drogowego przede wszystkim bezpieczeństwo. Kierowca, który znacząco przekracza maksymalny czas pracy za kółkiem, jest zmęczony i nieuważny, a czas jego reakcji jest znacznie krótszy, niż w przypadku kierowcy wypoczętego, co stwarza na drodze ogromne zagrożenie.
Dlatego też należy przestrzegać przepisów dotyczących maksymalnych okresów jazdy i minimalnych okresów odpoczynku, by zwiększyć bezpieczeństwo nie tylko swoje, ale i innych osób znajdujących się na drodze.
Pisaliśmy niedawno o nowych przepisach dotyczących transportu lekkiego w Europie, które chce wprowadzić Komisja Europejska. Wśród nich jest plan, aby nowelizacja podjęła kwestie odpoczynku kierowców busów w kabinach oraz regulację czasu pracy w firmach przewożących ładunki pojazdami do 3,5 tony. Bardzo możliwe, że niedługo będą nas obowiązywały podobne przepisu jak te w Niemczech, Austrii czy Francji.
Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos
