Często zdarza się tak, że podczas świadczenia usług transportowych oraz spedycyjnych dane ostatecznego odbiorcy lub pierwszego dostawcy są ukrywane przed kontrahentami. Działania te mają na celu ukrycie tajemnic handlowych i nie mają negatywnych skutków podatkowych. Każdy pośrednik chce kupić tanio i sprzedać drogo. Bardzo często jest tak, że pośrednicy wykonujący przewóz rzeczy osiągają duże zyski właśnie dlatego, że dostawcy nie wiedzą, iż znajdą się nabywcy, którzy mogą zapłacić dużo więcej albo że towar u producenta jest znacznie tańszy.
Nie dziwi zatem fakt, że czasami pośrednicy nie chcą dopuścić do sytuacji, w której dostawca towaru może mieć kontakt z nabywcą. W takim przypadku można wykorzystać czynność nazywaną w języku branży TSL neutralizacją dokumentów CMR. Polega to na tym, że ukrywamy przed dostawcą dane ostatecznego odbiorcy lub też ukrywany dane pierwszego dostawcy jeszcze przed obiorem towaru. Dodatkowo outsourcing w branży transportowej, o którym szczerzej przeczytacie tutaj, może się wiązać z ujawnieniem wrażliwych danych, więc pośrednicy chronią je właśnie poprzez neutralizację dokumentów CMR.
Neutralizacja dokumentów CMR w praktyce
Pośrednicy neutralizują dokumentację CMR w taki sposób, że w polach „nadawca” bądź „odbiorca” zamiast faktycznych danych nadawcy lub odbiorcy wpisują dane zleceniodawcy transportu.
Natomiast w momencie, kiedy mają być ukryte dane finalnego odbiorcy, w polach „miejsce załadowania” lub „miejsce przeznaczenia” podaje się jedynie kraj przeznaczenia lub załadowania, ale adres inny od adresu pierwszego dostawcy bądź ostatecznego nabywcy, o ile oczywiście nie jest to adres fikcyjny.
Sprzedaż krajowa a neutralizacja dokumentów
Jeżeli weźmiemy pod uwagę krajowe dostawy, to do rozliczeń VAT nie bierze się pod uwagę adresów podanych na dokumentach transportowych, dlatego że nie zmieniają one stawki podatku, podstawy opodatkowania ani momentu powstania obowiązku podatkowego. W momencie, kiedy urząd skarbowy nie ma podstaw do tego, aby podawać w wątpliwość faktury dokumentujące dostawę, to dokumenty przewozowe nie są sprawdzane.
Jeżeli nawet organ podatkowy będzie badał dokumenty pośrednika i porówna je z dokumentami, które posiada dostawca lub finalny nabywca, to wyjaśnienia pośrednika i przedstawienie dokumentów przewozowych nie dadzą podstawy do kwestionowania transakcji.
Potwierdzeniem tej sytuacji jest interpretacja (IBPP2/443-734/09/UH) z 8.12.2009 roku, którą wydała Izba Skarbowa w Katowicach podczas zajmowania się ustalaniem miejsca świadczenia usług spedycji. Wyjaśnienia pośrednika dotyczące neutralizacji dokumentów handlowych oraz CMR stały się podstawą do stwierdzenia nieprawidłowości.
Dostawa wewnątrzwspólnotowa
W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowej wygląda to nieco inaczej. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) podlega opodatkowaniu według stawki 0% i tutaj potwierdzeniem dostarczenia towarów będących przedmiotem tej dostawy do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego (innego niż terytorium kraju), są dokumenty, które przekazuje spedytor odpowiedzialny za wywóz tych towarów z kraju. Z dokumentów tych musi jasno wynikać, że towary zostały dostarczone do państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. Mówi o tym art. 42 ust. 1 pkt 2 i ustęp 3 pkt 1 ustawy o VAT.
To sprawia, że organ podatkowy może badać zasadność zastosowania stawki 0% podatku tylko wtedy, gdy chce sprawdzić czy towary na pewno zostały dostarczone do państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. Nie ma jednak znaczenia czy pośrednik, który zleca transport, ukrył dane ostatecznego nabywcy przed pierwszym dostawcą lub pierwszego dostawcy przed ostatecznym nabywcą.
Zasady podczas importu oraz eksportu towarów
Z usługami neutralizacji dokumentów na granicy można się spotkać w wielu agencjach celnych. Neutralizacja nie powoduje zagrożeń w opodatkowaniu VAT importu bądź eksportu towarów, dlatego że najważniejsze przy tych czynnościach jest potwierdzenie, że towar przekroczył terytorium UE. Dzieje się tak dlatego, że potwierdzeniem importu lub eksportu są dokumenty celne, a nie przewozowe.
Prawo nie zakazuje neutralizacji dokumentów i to dzięki niej tajemnica handlowa może zostać dotrzymana. Przecież wiadomo, że rozwój firmy często zależy właśnie od tego, by kupić tanio i sprzedać drogo.
Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos
