Warunki transportu żywych zwierząt w Europie i w ramach działalności gospodarczej, podlegają określonym zasadom. Unia Europejska szczegółowo reguluje wszystkie przepisy oraz wymaga od przedsiębiorcy posiadania uprawnień na taki transport nadanych w konkretnym państwie członkowskim.
Szczegółowe warunki transportu żywych zwierząt reguluje Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 roku. Stanowi ono o obowiązkach wszystkich osób, które uczestniczą w takim transporcie (odnosi się zarówno do organizatorów, jak i do kierowców czy nawet opiekunów zwierząt). W rozporządzenia mowa jest o pojazdach, których ładunki stanowią zwierzęta, a także o środkach nadzoru. Wszystkie te obostrzenia mają na celu poprawienie dobrostanu zwierząt i przeciwdziałanie cierpieniom, jakie mogłoby być skutkiem zranienia lub długiej podróży.
Zezwolenia na transport zwierząt w Europie
Każdy przedsiębiorca, który chce zajmować się transportem zwierząt, musi uzyskać stosowne zezwolenie. Unia Europejska warunkuje, że w momencie, gdy trasa przejazdu transportującego zwierzęta pojazdu jest dłuższa niż 65 km, konieczne jest posiadanie zezwolenia na realizację transportu. Zezwolenie takie wydawane jest na okres 5 lat i wtedy, gdy przewoźnik udokumentuje dysponowanie właściwą liczbą personelu i odpowiedniego wyposażenia oraz stosowaniem procedur, które są w tym przypadku wymagane.
Ponadto osoby uczestniczące w transporcie, muszą posiadać świadectwo kwalifikacji zawodowych, będące wynikiem przejścia odpowiednich szkoleń i zdania egzaminu w zakresie dobrostanu zwierząt w czasie transportu.
Jeżeli transport zwierząt będzie trwał ponad 8 godzin, przedsiębiorca jest zobligowany do przedstawienia świadectw zatwierdzających środek transportu, kwalifikacje całego personelu, który bierze udział w przewozie, jak również plany kryzysowe w nagłych przypadkach oraz informacje o monitorowaniu i rejestrowaniu ruchu pojazdów. Kierowca realizujący zlecenia transportowe poza granicami kraju, musi dysponować też planem podróży, w którym ujęte będą zagadnienia takie jak:
- Kwestie identyfikacji zwierząt.
- Miejsce wyjazdu ładunku oraz miejsce jego przeznaczenia.
- Kontrole w czasie transportu.
- Wskazanie osób odpowiedzialnych za ładunek.
Wymagania w stosunku do środków transportu
Zwierzę powinno mieć zapewnione łatwe wejście i zejście z danego pojazdu. Ponadto zlecenia transportowe powinny być realizowane autami, które umożliwią utrzymanie czystości oraz ochronią zwierzęta od niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Pojazdy do przewozu zwierząt muszą posiadać przesuwne przegrody, którymi oddziela się zwierzęta od siebie. Niedozwolone jest natomiast transportowanie zwierząt w skrzyniach oraz klatkach między osiami pojazdu. Konie powinny być transportowane w pojeździe wyposażonym w osobne stanowiska (z wyłączeniem klaczy, które mogą podróżować wraz ze źrebiętami).
Samochód do przewozu zwierząt musi być wyposażony w sprawny i wydajny system wentylacyjny, który będzie odprowadzał gorące powietrze. Dozwolone są zarówno mechaniczne systemy wentylacyjne, jak i systemy kontroli temperatury, ale ważne jest to, że system, bez względu na rodzaj, musi być używany zarówno podczas transportu, jak i w czasie postoju. Zwierzęta można transportować tylko w temperaturze nie niższej niż 5 stopni Celsjusza oraz nie wyższej niż 30 stopni. Każdy pojazd powinien być też wyposażony w specjalny system, który ostrzeże kierowcę, gdy temperatura przekroczy dozwolony limit.
Konkretnym regulacjom podlega również podłoga pojazdu, którym realizowany jest transport zwierząt. Konieczne jest, by była to podłoga pokryta antypoślizgową powłoką, a także ściółką, która pozwoli na odprowadzanie odchodów.
Każdy samochód musi mieć też specjalne rampy oraz trapy i pomosty, które umożliwiają załadunek i rozładunek zwierząt, oraz oznaczenie w postaci specjalnej tablicy i zamontowany moduł nawigacji satelitarnej.
Wymogi techniczne podczas transportu żywych zwierząt
Przewozić można jedynie zdrowe zwierzęta, ich stan musi być udokumentowany stosownym badaniem urzędowego lekarza weterynarii. Zabronione jest transportowanie:
- Zwierząt urodzonych jedną lub dwie doby przed transportem. Nie transportuje się jagniąt urodzonych mniej niż tydzień wcześniej, świń młodszych niż 3 tygodnie i cieląt młodszych niż 10 dni. Te ramy czasowe nie obowiązują jednak w momencie, gdy trasa przejazdu jest krótsza niż 100 km.
- Zwierząt w końcowej fazie ciąży.
Konieczne jest, by pojazd, którym transportowane są zwierzęta, wyposażony był w specjalny system pozwalający na pojenie zwierząt lub w zbiorniki z wodą. Konieczne jest też posiadanie odpowiedniego zapasu paszy na całą trasę przejazdu i dla wszystkich zwierząt. Pojenie i karmienie zwierząt powinno być realizowane w sytuacjach, gdy czas transportu przekracza 8 godzin. Jeśli transport jest krótszy, nie ma takiej konieczności.
Podczas zaopatrzenia samochodu w paszę i wodę, trzeba brać pod uwagę normy, które przypadają na konkretne zwierzęta.
- Dorosłe konie potrzebują w czasie dobry minimum 36 litrów wody.
- Dla dorosłych krów powinno się przeznaczyć minimum 40 litrów, a w przypadku dojnych 180 litrów.
Ponadto dodatkowe zasady obowiązują też w przypadku zwierząt dojnych. Przykładowo dojne krowy powinny być dojone co 12 do 15 godzin.
Czas transportu uzależniony jest od rodzaju transportowanych zwierząt.
- Świnie – 24 godziny podróży i 24 godziny odpoczynku.
- Konie – 24 godziny podróży i 24 godziny odpoczynku.
- Krowy – 14 godzin podróży i 1 godzina odpoczynku.
W przypadku bardzo długich transportów konieczne jest rozładowanie zwierząt w punktach kontrolnych lub w miejscach postoju, napojenie ich i nakarmienie oraz umożliwienie im odpoczynku przez co najmniej 24 godziny.
Załadunek – gęstość i sposób lokowania zwierząt
W przypadku każdego rodzaju zwierząt obowiązują nieco inne normy gęstości załadunku. Gęstość ta ustalana jest w zależności od długości trasy, kondycji zwierząt, ich wagi, wielkości oraz aktualnych warunków meteorologicznych. W przypadku przeładowania pojazdu, podczas kontroli, właściwe służby mogą nakazać zawrócenie ładunku na miejsce załadunku bądź też wyładowanie nadmiaru zwierząt. Dlatego też zarówno z tego względu, jak i dla dobra samych zwierząt, należy skrupulatnie stosować się do ustalonej gęstości załadunku.
Normy miejsca przypadającego na jedno zwierzę, wyglądają następująco:
- Owce ostrzyżone o wadze powyżej 55 kg – 0,30 m2.
- Owce nieostrzyżone o wadze powyżej 55 kg – 0,30 do 0,40 m2.
- Cielęta o wadze ok. 200 kg – 0,70 do 0,95 m2.
- Bydło o wadze ok. 550 kg – 1,30 do 1,60 m2.
- Kozy o wadze przekraczającej 55 kg – 0,40 do 0,70 m2.
Realizowanie postanowień związanych z transportem zwierząt jest weryfikowane przez stosowne organy zarówno w miejscach załadunku, jak i w punktach kontrolnych i na całej trasie przejazdu. Dlatego też przewoźnik, który nie spełnia norm, naraża nie tylko zwierzęta, ale również siebie. Zwierzęta na cierpienie, a siebie na sankcje finansowe.
Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos
