Fakty - newsy i ciekawostki z branży

Wybór pasów stosowanych w transporcie to bardzo ważna kwestia, bo nawet jeśli użytkowane pasy mają właściwy kolor, a ich liczba się zgadza, to można dostać mandat, a kierowca nie wie, z czego to wynika.

Na terenie Unii Europejskiej w zakresie mocowania ładunków na samochodach ciężarowych obowiązuje norma PN-EN 12195-2. Według niej osoby zajmujące się załadunkiem powinny przytwierdzić transport przy użyciu elastycznych elementów mocujących – łańcuchów, pasów lub lin. Dodatkowo wymagane jest używanie elementów zwiększających tarcie (np. mat antypoślizgowych) oraz specjalnych klinów i narożników. Norma PN-EN 12195-2 określa dokładnie wymagania w stosunku do pasów mocujących i wzory, dzięki którym można wyliczyć, ile pasów potrzeba do prawidłowego zabezpieczenia konkretnego ładunku.

Pomarańczowe pasy nie zawsze są odpowiednie

Kolor pasów transportowych nie określa ich wytrzymałości. Nie wszystkie pomarańczowe pasy nadają się do mocowania ładunków na autach, a kontrolerzy biorą pod uwagę nie tylko liczbę pasów, ale również stan tych mocowań i sposób ich zastosowania. Rynek obfituje w różne rodzaje pasów mocujących, więc w celu uniknięcia mandatu potrzebujesz przynajmniej podstawowej wiedzy w tym zakresie. O zaletach stosowania pasów transportowych chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Te elementy są lekkie i wytrzymałe, a ich zastosowanie warunkuje bezpieczeństwo przewożonych towarów. Pasy mocujące składają się z wymiennych elementów, więc można je bez problemu naprawić i nadal użytkować.

Rodzaje pasów transportowych

Wyróżniamy dwa zasadnicze rodzaje pasów mocujących. Pierwszym typem są pasy ściągające stosowane wtedy, kiedy nie mamy żadnych punktów mocowań, a drugim są pasy dwuczęściowe, składające się z części krótkiej i długiej. Długie część takich pasów kończą się zaczepnymi elementami (najczęściej hakami), natomiast krótkie napinaczami.

Do najpopularniejszych pasów mocujących należą te o wytrzymałości od 0,7 T do 7,5 T. Takie pasy mają szerokość 25-75 mm i długość od 7,5 do 12 metrów, ale można kupić też dłuższe. Najwięcej o konkretnym pasie powie Ci jego etykieta (przeważnie wszyta w końcówkę pasa), a dokładnie jej kolor.

• Brązowa etykieta informuje, że pas wykonano z polipropylenu, a jego parametry zostają zachowane w temperaturze od –40 do +80 stopni Celsjusza. Polipropylenowe pasy nie są odporne na działanie ługów i kwasów.
• Niebieska etykieta jest stosowana do oznaczenia pasów wyprodukowanych z poliestru. Tego typu pasy są spotykane zdecydowanie najczęściej, zachowują swoje parametry w temperaturach od –40 do +100 stopni C i wykazują odporność na działanie mineralnych kwasów.
• Zielona etykieta określa pasy wykonane z poliamidu odpornego na ten sam zakres temperatur, co poliester, a dodatkowo na działanie alkaloidów. Poliamidowe pasy nie są jednak odporne na działanie kwasów mineralnych.

Parametry określające właściwości pasów

Po wyborze odpowiedniego materiału wykonania pasa przychodzi czas na zapoznanie się z parametrami różnych rodzajów mocowań. Wyróżniamy parametry LC, SHF i STF. 

LC – maksymalne dopuszczalne obciążenie pasa

Parametr LC określa maksymalne obciążenie pasa niedoprowadzające do jego zerwania. Ten parametr jest wyrażony w daN, a 1 daN to 1 kg. Pas oznaczony LC = 2500 daN będzie w stanie wytrzymać obciążenie 2500 kg, czyli 2,5 t. Wytrzymałość takiego pasa może być liczona podwójnie (5000 daN), jeśli będzie on wykorzystywany do opasania ładunku od góry, i przymocowany do podłogi po dwóch przeciwnych stronach ładunku.

SHF – dopuszczalna siła napinania

Większość napinaczy dostępnych na rynku ma parametr SHF na poziomie 50 daN. Oznacza to, że takie napinacze wytrzymują nacisk 50 kg. Nie jest to dużo, więc pasów z takimi napinaczami nie wolno dociągać z próbą przedłużenia rączki ani też stawać na nich. Podobne działania mogłyby się zakończyć uszkodzeniem napinacza i w konsekwencji brakiem wystarczającego mocowania.

STF – zdolność mocowania

Parametr STF określa siłę, z jaką ładunek jest dociskany do podłogi ładowni przy opasaniu i ręcznym napięciu pasa. Parametr STF warunkuje liczba oraz gęstość ząbków przy zapadce napinacza, a także średnica jego wałka i długość rączki. Im większy jest parametr STF, tym mocniej można napiąć konkretny pas. W przypadku pasa oznaczonego, jako STF = 1000 daN, po opasaniu ładunku od góry pas dociśnie go do podłogi ładowni z siłą nacisku 1 tony. Minimalnym parametrem STF dla dobrych pasów transportowych jest 550 daN, ale im więcej, tym lepiej. Mało tego – w niektórych krajach obowiązują konkretne normy parametru STF, np. w Niemczech wolno stosować tylko pasy oznaczone parametrem STF nie mniejszym niż 500 daN.

Dodatkowe informacje na etykiecie pasa

Etykiety pasów transportowych zawierają też informację o maksymalnym wydłużeniu. Ten parametr jest wyrażany w % i zgodnie z normą EN 12195-2 nie może być wyższy niż 7%. Im mniejsze jest wydłużenie pasa, tym lepiej, ale zamiast pasa wydłużającego się o 7% warto wybrać ten o wydłużeniu 4-5%.

Etykieta producenta zawiera też informację o długości pasa. W przypadku pasów dwuczęściowych każda część ma własną etykietę z oznaczeniem długości, więc należy te wymiary zsumować.

Ważne: Pasy transportowe koniecznie muszą być oznaczone napisem „EN 12195-2”. To oznaczenie potwierdza, że są zgodne z europejską normą.

Dobrze dobrane pasy i mandat – co jest tego powodem?

Dobór odpowiednich pasów nie oznacza wcale, że kierowca uniknie mandatu. Grzywna może zostać nałożona także za różne błędy.

• Pasy z nieczytelnymi etykietami – w przypadku niewyraźnych lub całkowicie startych napisów na etykiecie pasa policja/ITD może nałożyć mandat. Wystarczy niemożność rozszyfrowania choćby jednego z parametrów, a pas zostanie uznany za niezgodny z normą.
• Pas z napinaczem umieszczonym na krawędzi przewożonego ładunku – taka sytuacja sprawia, że siły działające na pas odkształcają napinacz, co może spowodować zwolnienie jego zapadki.
• Skręcony pas – niestaranne zapięcie pasa, np. jego skręcenie doprowadza do nierównego rozkładu sił i może skutkować rozerwaniem mocowania.
• Mokre pasy – woda osłabia pasy transportowe, zmieniając ich charakterystykę, a to powoduje niebezpieczeństwo i jednoznaczną reakcję kontrolerów.
• Napuchnięte pasy – grubsze, miękkie i napuchnięte pasy nie powinny być wykorzystywane do mocowania ładunków, bo mają mikrouszkodzenia włókien, a tym samym utraciły pierwotne parametry.
• Nacięte lub przetarte pasy – takie pasy powinny być natychmiast eliminowane z użytkowania, gdyż nie są w stanie właściwie mocować ładunku.

Podsumowanie

Bezpieczeństwo transportu jest wynikową całego procesu logistycznego i zastosowania wszelkich norm oraz procedur. Jedna z norm dotyczy mocowania ładunku i odnosi się bezpośrednio do rodzaju użytych pasów oraz ich wymaganych parametrów. Wybór pasów w kolorze pomarańczowym nie daje gwarancji, że ładunek będzie poprawnie zamocowany i unikniemy mandatu. Warunkiem pozytywnego przejścia kontroli drogowej jest dysponowanie pasami zgodnymi z normą EN 12195-2, będącymi w dobrym stanie technicznym i poprawnie zamocowanymi. Wszelkie uchybienia w tym zakresie są bardzo restrykcyjnie traktowane przez funkcjonariuszy policji oraz inspektorów transportu drogowego. W przypadku uszkodzenia którejś z części pasa konieczna jest jego naprawa, a całkowicie uszkodzony pas transportowy (przetarty lub nacięty) trzeba wyrzucić.

Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos