Podczas ważenia pojazdu trzeba pamiętać o tym, że zarówno kierowca, jak i firma przewozowa, dla której kierowca pracuje, mają swoje prawa. Prawa te można egzekwować przykładowo w sytuacji, gdy pojazd był ważony w nieodpowiednich warunkach lub w niewłaściwy sposób. W takim przypadku możliwe jest odwołanie się od decyzji o karze, a wygrana jest niemal pewna.
Kto może kontrolować wagę pojazdów?
Do skontrolowania wagi pojazdów, które przewożą różnego rodzaju ładunki, uprawnione są wyłącznie następujące organy:
- Straż Graniczna,
- Służba Celna,
- policja,
- Inspekcja Transportu Drogowego,
- pracownicy zarządcy drogi.
Największe uprawnienia podczas kontroli wagi samochodów ma policja oraz Inspekcja Transportu Drogowego. Z kolei Straż Graniczna oraz Służba Celna mogą dokonać ważenia pojazdu wyłącznie w trakcie kontroli na granicy. Najmniejsze uprawnienia mają natomiast pracownicy zarządcy drogi. Wolno im ważyć pojazd tylko we współpracy z policją lub Inspekcją Transportu Drogowego. Ponadto nie mogą oni zatrzymać pojazdu na drodze, ani wydawać kierowcy żadnych poleceń.
Trzeba wiedzieć o tym, że wszystkie służby, którym prawo zezwala na kontrolę wagi pojazdu, mają prawo nałożyć karę za jego ewentualne przeciążenie. Wydaje się, że najczęściej pojazdy waży ITD, ale w rzeczywistości najwięcej ważeń wykonuje Straż Graniczna i Służba Celna, gdyż każdy pojazd ważony jest na przejściu granicznym zarówno podczas wyjazdu poza granice kraju, jak i podczas wjazdu do Polski.
Jak i czym ważone są pojazdy?
Do ważenia samochodów wykorzystuje się cztery różne typy wag.
1. Stacjonarne wagi do pomiarów statycznych – wagi te ważą cały pojazd.
2. Przenośne wagi do pomiarów statycznych – ważą oddzielnie każdą oś pojazdu i wykorzystywane są najczęściej przez Inspekcję Transportu Drogowego.
3. Stacjonarne wagi do pomiarów dynamicznych – ważenie następuje w momencie, gdy samochód przejeżdża przez wagę. Nie ma konieczności zatrzymywania się na niej i takie wagi są wykorzystywane najczęściej na przejściach granicznych.
4. Przenośne wagi do pomiarów dynamicznych – konstrukcja jest taka sama, jak w przypadku wag statycznych, tylko jak sama nazwa wskazuje, jest to konstrukcja przenośna.
Pojazdy na drogach ważone są też za pomocą wag wmontowanych w asfalt, czyli za pomocą systemu preselekcji wagowej. Jeżeli waga pojazdu jest wyższa, niż dopuszczalna, zostaje to zarejestrowane wraz z numerem rejestracyjnym przeładowanego samochodu. Informacja ta od razu przekazywana jest do inspektoratów mieszczących się w punktach kontrolnych, a te mają wtedy obowiązek zatrzymać pojazd i zważyć go.
Ważne: Kara za przekroczenie dozwolonej wagi nie może być nałożona na podstawie pomiarów pochodzących z wagi preselekcyjnej. Dopiero zatrzymanie i zważenie pojazdu na jednej z czterech wymienionych wyżej wag i stwierdzenie przeładowania, jest podstawą do tego, by taką karę nałożyć. Wyniki pochodzące z wag preselekcyjnych nie są miarodajne, dlatego że wagi te nie posiadają stosownej legalizacji.
Zwróć uwagę na to, jak przebiega proces ważenia
Ważenie nie zawsze może być przeprowadzone prawidłowo, dlatego trzeba zwracać uwagę na to, czym i w jaki sposób jest wykonywane. Każda waga musi posiadać przede wszystkim legalizację urzędu miar i być przystosowana do ważenia konkretnego rodzaju pojazdów. Ponadto ważenie zawsze powinno być przeprowadzane ściśle według wskazań producenta danej wagi i odniesieniu do dozwolonych wag konkretnych typów pojazdów. Inaczej wartości te przedstawiają się dla pojazdów wykonujących transport samochodów czy kruszywa, a inaczej dla busów.
Jeżeli ważenie przeprowadzane jest w miejscu innym, niż stanowisko przygotowane specjalnie do ważenia, należy zwracać uwagę na warunki, w jakich wykonywany jest pomiar. Przede wszystkim waga powinna stać na równej i utwardzonej powierzchni cechującej się właściwym stopniem pochylenia. Dodatkowo ważenie może być wykonywane tylko przy temperaturze od -10 do +40 stopni Celsjusza. W sytuacji, gdy pomiar wykonany byłby w temperaturze niższej niż -10, wynik może być przekłamany, a co za tym idzie, nie można w takiej sytuacji nałożyć kary.
Kierowca, którego pojazd jest kontrolowany, powinien zapoznać się z:
- Procedurą ważenia.
- Swoimi prawami i obowiązkami.
- Dokumentacją wag – przede wszystkim sprawdzić legalizację oraz zapoznać się z protokołem geodezyjnym stwierdzającym właściwą pochyłość terenu.
- Numerami wag – czy zgadzają się z numerami podanymi w legalizacji oraz ze wpisem w protokole kontroli.
- Numer znajdujący się w protokole oraz na legalizacji powinien być tym samym, który widnieje na tabliczce znamionowej przytwierdzonej do wagi.
- Wynikami ważenia pojazdu w całości lub na poszczególnych osiach – kierowca ma prawo samodzielnie sprawdzić wynik na wyświetlaczu.
Kwestionowanie wyników ważenia
W przypadku stwierdzania nieprawidłowej wagi, kierowca może wnioskować o ponowne zważenie pojazdu. By się to stało, wystarczy tylko wypełnić specjalny wniosek, którym dysponuje kontrolujący. Funkcjonariusz dokonujący ważenia ma obowiązek przychylić się do tego wniosku – absolutnie nie ma prawa odmówić ponownego pomiaru. Ładunki w drugim ważeniu nie mogą być przemieszczane. Ponowne ważenie musi się odbyć dokładnie w takim układzie ładunku, jak miało to miejsce za pierwszym razem.
Kierowca nie powinien się obawiać wyników ponownego ważenia nawet wtedy, kiedy byłyby one gorsze od pierwszych. Funkcjonariusz ważący pojazd weźmie bowiem pod uwagę ten wynik, który jest korzystniejszy dla przedsiębiorcy. Jeżeli drugie ważenie wykaże jeszcze większe przekroczenie wagi, niż wykazało pierwsze, to i tak pod uwagę wzięty zostanie wynik z pierwszego ważenia.
Kierowca zawsze ma prawo odmówić podpisania protokołu kontroli wagi, jeżeli nie zgadza się z jego wynikami, a także wnieść do niego własne uwagi. Wnoszenie takich uwag jest przydatne, dlatego że ułatwia późniejsze odwołanie się od kary. Okoliczność uwag ze strony kierowcy może być wykorzystana przez przedsiębiorcę w postępowaniu odwoławczym.
W razie stwierdzenia nieprawidłowej wagi, mimo wszystko można uniknąć odpowiedzialności. Ma to miejsce przede wszystkim wtedy, kiedy taki stan rzeczy zaistniał mimo dołożenia przez przewoźnika wszelkich starań w odniesieniu do realizacji przejazdu oraz gdy przedsiębiorca nie miał wpływu na przeładowanie samochodu. Żeby było to jednak honorowane, potrzeba niezbitych dowodów argumentujących brak wpływu np. udowodnienie działania osób trzecich. Jednakże argumentem nie jest tutaj nieobecność przewoźnika podczas załadunku.
Przewoźnik za przekroczenie wagi może obwinić załadowcę. Podstawy do tego istnieją wtedy, gdy załadowca świadomie załaduje pojazd ponad normę. Niestety nie zawsze spowoduje to, iż przewoźnik nie poniesie z tego tytułu kary.
Na szczęście przewoźnik może się odwołać od nałożonej kary w terminie 14 dni. Skutkuje to tym, iż do zakończenia postępowania nie trzeba takiej kary płacić.
Kontrole wagowe, mimo iż są zmorą kierowców i firm transportowych, są ważne, gdyż mają za zadanie zwiększyć bezpieczeństwo na drogach. Przewóz towarów bardzo często realizowany jest przeładowanymi pojazdami. Zagraża to nie tylko samemu ładunkowi i kierowcy, który go wiezie, ale też innym uczestnikom ruchu drogowego.
Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos
