Większość towarów jest oznaczona jako „Made in China” i kiedy widzimy oznaczenie „Made in EU” lub „Made in Poland”, to możemy się bardzo zdziwić. Oznaczenie „Made in…” określa pochodzenie towaru i jest zamieszczone na tym towarze lub na jego opakowaniu, natomiast na dokumentach CMR kraj pochodzenia jest oznaczony w rubryce „Country of origin”.
Pochodzenie towaru
Jeśli towar został wyprodukowany w jednym kraju, to sprawa jego oznaczenia jest bardzo prosta. Wszystko komplikuje się w momencie, kiedy produkt powstawał w kilku krajach. Przykładem niech będzie samochód, którego karoseria została wyprodukowana w Chinach, fotele i kanapy w Japonii, natomiast dywaniki w Holandii. Silnik został wyprodukowany w Niemczech, a całość złożono we Francji. W takim przypadku na pierwszy rzut oka ciężko jest określić pochodzenie samochodu, ale sprawę tę upraszają międzynarodowe przepisy.
Podają one, że za kraj pochodzenia towaru uznaje się kraj, w którym towar został poddany ostatecznej obróbce, przy czym chodzi o obróbkę istotną i ekonomicznie uzasadnioną lub kraj, w którym produkt został przetworzony, co w efekcie pozwoliło na uzyskanie nowego produktu lub było istotnym etapem całego procesu produkcji. W celu ułatwienia określenia pochodzenia towaru w odniesieniu do takich zasad przyjęto, że istotną obróbką jest obróbka, która zwiększa wartość produktu o ponad 50%. Oczywiście przystosowanie albo obróbka muszą być wykonane w przedsiębiorstwie, które ma odpowiednie wyposażenie i może wykonywać takie działania.
W przypadku transportu międzynarodowego mamy do czynienia ze świadectwem pochodzenia towaru. Jest to nic innego jak swego rodzaju „paszport produktu”. Na podstawie tego dokumentu stwierdza się „obywatelstwo produktu” i dokument ten informuje, że produkt został wyprodukowany w kraju, z którego został dostarczony. Dzięki temu dokumentowi można uniknąć problemów w czasie transportu oraz ubiegać się o ulgowe taryfy celne. Świadectwo takie wystawia się na pisemny wniosek zainteresowanej osoby. Kierowca jest zobowiązany do posiadania przy sobie stosownych dokumentów przewozowych, w tym zaświadczeń o dysponowaniu licencją oraz posiadania wszystkich świadectw pochodzenia towarów.
Wpływ pochodzenia towaru na transport
Warunki transportu oraz jego opłacalność są determinowane nie tylko międzynarodowymi umowami handlowymi, ale w wielu przypadkach także konfliktami między poszczególnymi krajami. Towary z niektórych krajów mogą natrafiać na obostrzenia, z kolei te pochodzące z innych krajów mogą być przyjmowane na preferencyjnych warunkach. Przykładowo towary importowane z państw afrykańskich mają preferencyjne stawki celne. Dzieje się tak dlatego, że Afryka jest uznawana na rozwijający się region świata, co sprawia, że niektóre towary importowane z Afryki mają zerowe cło. Oczywiście kwestie te dotyczą nie tylko importu, ale również eksportu różnych towarów. Przykładowo rosyjskie embargo na polskie jabłka uniemożliwia legalne wywiezienie jabłek do Rosji i ich sprzedaż. Jednym z krajów, który stanowi doskonały przykład takich ograniczeń, jest Korea Północna – wobec tego kraju obowiązuje całkowity zakaz handlu, czyli nie można importować towarów z tego kraju ani eksportować ich do niego.
W przypadku towarów pochodzących z Afganistanu, Syrii oraz Iraku obowiązują dodatkowe kontrole. Ma to na celu zapobieżenie ewentualnym atakom terrorystycznym.
W międzynarodowych umowach handlowych dokładnie wyszczególniono wymagania, jakie są stawiane towarom pochodzącym z konkretnych krajów. Najczęściej spotykanym dokumentem tego typu funkcjonującym w transporcie jest świadectwo przewozowe EUR1. Takie świadectwo jest wystawiane, kiedy między krajem Unii Europejskiej a państwem importu została zawarta dwustronna preferencyjna umowa. Dzięki temu dokumentowi można potwierdzić, że pochodzenie towaru wywożonego do krajów trzecich jest Europejskie. Takie świadectwo przyznawane jest towarom, wobec których mają zostać zastosowane preferencyjne stawki celne, czyli obniżenie cła w kraju importu.
Źródło zdjęcia głównego: Depositphotos
